Ostatnie dziesiêciolecie przynios³o szybk± transformacjê wielu dziedzin ¿ycia, dziêki innowacyjnym rozwi±zaniom w obszarze technologii cyfrowej. Bran¿a energetyczna równie¿ podlega fundamentalnym zmianom, powoduj±c zjawisko „rewolucyjnej konwergencji”. Nowe, zmieniaj±ce siê ¶rodowisko dzia³ania, wymaga od nas w³a¶ciwego przygotowania do przysz³ych zmian. Je¶li tego nie zrobimy, konsekwencje mog± okazaæ siê dramatyczne. Dlatego przed energetyk± stoj± zupe³nie nowe zadania, które zmieni± ten rynek na zawsze – mówi Jacek £ukaszewski, Prezes Zarz±du Schneider Electric Polska.
Rozejrzyjmy siê - smartfony, media spo³eczno¶ciowe ukierunkowane na potrzeby klientów, inteligentne procesy produkcyjne, komunikacja niemal wszystkich urz±dzeñ oraz autonomiczne samochody - cyfrowa rewolucja objê³a ju¿ ka¿dy sektor gospodarki. Tak dzieje siê równie¿ w energetyce, gdzie innowacje techniczne powoduj± zjawisko „rewolucyjnej konwergencji” rozwi±zañ, w której nastêpuje decentralizacja infrastruktury, a konsumenci anga¿uj± siê w podstawowe procesy. Doprowadza to do efektu, w którym odbiorcy stosuj± nowy model zu¿ycia energii - na ¿±danie i dopasowany do potrzeb.
Do zjawisk, o których mówimy, do³±czyæ nale¿y zwiêkszaj±cy siê globalny popyt na energiê elektryczn± - wzro¶nie on do roku 2040 o 30%. Jednocze¶nie niemal 2 miliardy ludzi nadal nie maj± sta³ego dostêpu do sieci energetycznej. Nadesz³a pora na rozwi±zanie tych problemów, poprzez wprowadzenie mechanizmów równowa¿enia popytu, a zarazem zwiêkszenia dostêpno¶ci energii na ca³ym ¶wiecie. Kluczowym elementem tego podej¶cia musz± byæ czyste ¼ród³a energii. S±dzimy, ¿e uda siê osi±gn±æ ten cel dziêki technologiom „grid edge”, czyli systemom i urz±dzeniom dzia³aj±cym w ¶rodowisku konsumenta.
Co nale¿y zrobiæ
Innowacje otwieraj± przed nami nowe mo¿liwo¶ci. Obecnie trwa czwarta rewolucja przemys³owa, a wed³ug opinii ¦wiatowego Forum Ekonomicznego polega ona na „rewolucji cyfrowej i obejmuje ró¿norodne technologie, których zastosowanie prowadzi do bezprecedensowej zmiany paradygmatów w sferze makro- i mikroekonomicznej, w funkcjonowaniu spo³eczeñstwa oraz w ¿yciu codziennym”. Z transformacj± systemu produkcji i dystrybucji energii elektrycznej, wi±¿e siê ogromna szansa dla ca³ej bran¿y, klientów i lokalnych spo³eczno¶ci.
Mo¿na wskazaæ trzy trendy, które w istotny sposób zmieniaj± funkcjonowanie sektora energetycznego:
Najbardziej godny uwagi jest fakt, ¿e wspomniane trendy wzajemnie siê uzupe³niaj±, co umo¿liwia wdra¿anie innowacyjnych rozwi±zañ, maksymalizacjê ich efektów i stworzenie podstaw do dalszego rozwoju. ¯aden z elementów nie by³by w stanie doprowadziæ do takich rezultatów, je¶li nie wi±za³by siê z pozosta³ymi. Na przyk³ad drugi trend, dotyczy zastosowañ energii odnawialnej. Gdy po³±czymy go/je z inteligentnymi systemami pomiarowymi, uzyskamy zaawansowane mechanizmy, umo¿liwiaj±ce zwiêkszenie efektywno¶ci energetycznej.
Co taki cykl oznacza dla konsumentów?
Przede wszystkim mo¿liwo¶æ wyboru. Nowoczesne technologie pozwalaj± klientom staæ siê aktywnymi uczestnikami dynamicznego systemu produkcji i dystrybucji energii elektrycznej, w którym ¼ród³a czystszej energii odgrywaj± wa¿n± rolê. Je¶li oprócz odbiorców indywidualnych uwzglêdnimy w tym obrazie tak¿e przedsiêbiorstwa, w tym zak³ady przemys³owe, to uzyskamy spo³eczno¶æ zaanga¿owanych, wyposa¿onych w odpowiednie ¶rodki klientów, zainteresowanych wdra¿aniem nowych zasad dotycz±cych popytu na energiê i jej poda¿y w ca³ym ³añcuchu dostaw.
Obecnie wiêkszo¶æ z nas nie zastanawia siê nad tym, gdzie produkowana jest energia; nie wiemy tak¿e, kiedy najlepiej z niej korzystaæ. Wiêkszo¶æ odbiorców indywidualnych nie wie nawet o tym, ¿e ceny energii elektrycznej zmieniaj± siê w ci±gu dnia, z godziny na godzinê, w zale¿no¶ci od warto¶ci szczytowego zapotrzebowania i innych czynników. Dziêki pod³±czonym do sieci urz±dzeniom monitoruj±cym koszty energii i jej zu¿ycie, mo¿emy ju¿ zaplanowaæ obci±¿enia i zwiêkszyæ efektywno¶æ energetyczn±.
Jak bêdzie wygl±daæ funkcjonowanie sektora w przysz³o¶ci?
Przyjrzyjmy siê bli¿ej wspomnianym wcze¶niej trendom, które pozwalaj± ograniczyæ koszty i zwiêkszyæ zakres wykorzystania czystej energii. Dziêki w pe³ni skomputeryzowanemu systemowi energetycznemu, klienci bêd± w stanie wybraæ preferowane rozwi±zania technologiczne, pod³±czyæ urz±dzenia do centralnej sieci oraz uczestniczyæ w transakcjach z udzia³em innych zasobów, zarówno rozproszonych, jak i scentralizowanych.
Wyobra¼my sobie, ¿e w³a¶ciciel domu jednorodzinnego umie¶ci³ na dachu panel s³oneczny, który s³u¿y do zasilania odbiorników w gospodarstwie domowym. W przysz³o¶ci mo¿e zdarzyæ siê sytuacja, w której przedsiêbiorstwo u¿yteczno¶ci publicznej zwróci takiej osobie czê¶æ kosztów, poniewa¿ instalacje tego rodzaju zmniejszaj± obci±¿enie sieci. Mo¿emy tak¿e wyobraziæ sobie, ¿e analogiczne uznania bêd± wi±zaæ siê z zaprogramowaniem przez u¿ytkownika prania na godzinê 3.00 nad ranem, a nie na wczesne godziny wieczorne. Zastosowanie technologii „grid edge” stworzy zatem okazjê do uzyskania przez klientów pewnych korzy¶ci, zwi±zanych z zapobieganiem wzrostowi obci±¿enia.
Wykorzystanie energii s³onecznej mo¿e mieæ ogromny wp³yw na funkcjonowanie ca³ego sektora energetycznego. Na przyk³ad najwiêkszy dystrybutor energii elektrycznej we W³oszech, przedsiêbiorstwo Enel, obs³uguje oko³o 32 miliony klientów. Dziêki zastosowaniu zaawansowanego systemu zarz±dzania dystrybucj±, opracowanego przez firmê Schneider, przedsiêbiorstwo by³o w stanie ograniczyæ straty energii o oko³o 144 GWh w skali roku. Odpowiada to rocznemu zu¿yciu energii w oko³o 50 000 gospodarstw domowych. Warto zapoznaæ siê z prezentacj± na temat optymalizacji sieci dystrybucji w grupie Enel.
Czy czeka nas pe³na automatyzacja?
Dysponujemy ¶rodkami technicznymi, umo¿liwiaj±cymi pe³n± automatyzacjê dzia³ania sieci, opartego na mechanizmach komunikacyjnych. Potrafimy zarz±dzaæ zasobami ze znacznie wiêksz± elastyczno¶ci± ni¿ kiedy¶. Inteligentne, bardziej zdecentralizowane systemy elektroenergetyczne, daj± mo¿liwo¶æ uzyskania wzrostu efektywno¶ci, odporno¶ci i bezpieczeñstwa oraz realizacji zasady zrównowa¿onego rozwoju. Jednocze¶nie tworzymy nowe perspektywy w obszarze ¶wiadczenia us³ug i prowadzenia dzia³alno¶ci gospodarczej.
Zarówno klienci indywidualni, jak i przedsiêbiorstwa, mog± wiele zyskaæ dziêki innowacyjnym rozwi±zaniom. Zastosowanie technologii „grid edge”, pozwala wprowadziæ funkcje automatycznego usuwania b³êdów w sieciach rozdzia³u energii elektrycznej. Na przyk³ad ponad 110 tysiêcy podstacji elektroenergetycznych grupy Enel, zosta³o wyposa¿onych w ca³kowicie zautomatyzowane, zdecentralizowane funkcje wykrywania usterek. Z kolei holenderskie przedsiêbiorstwo Stedin, opracowa³o wspólnie z firm± Schneider pierwsz± w Europie zdecentralizowan± podziemn± sieæ przesy³u energii, wyposa¿on± w mechanizmy automatycznego usuwania b³êdów (film prezentuj±cy ponowne pod³±czenie do sieci dwóch trzecich odbiorców w ci±gu jednej minuty od wyst±pienia awarii zasilania).
Warto¶æ ekonomiczna technologii „grid edge”
Mo¿liwo¶æ wyboru i wygoda odbiorców to niezwykle wa¿ne korzy¶ci, jednak chyba jeszcze istotniejsze s± ekonomiczne aspekty zastosowania nowoczesnych rozwi±zañ. W analizie przeprowadzonej przez ¦wiatowe Forum Ekonomiczne, oszacowano warto¶æ ekonomiczn± netto, wynikaj±c± z transformacji sektora elektroenergetycznego, na 3,3 biliona USD w ci±gu najbli¿szych 10 lat. Wi±¿e siê z tym wzrost niezawodno¶ci, odporno¶ci, efektywno¶ci i wykorzystania zasobów ca³ego systemu, a tak¿e ograniczenie emisji dwutlenku wêgla, zaoferowanie klientom nowych us³ug, czy utworzenie nowych miejsc pracy.
Nowa transformacja oznacza prawdziw± zmianê regu³ gry. Trzy opisane trendy sprawiaj±, ¿e sieæ energetyczna przestaje byæ jedynie ¼ród³em energii. Sieæ staje siê platform±, dziêki której ro¶nie warto¶æ rozproszonych zasobów energetycznych, zwiêksza siê udzia³ nowych metod dystrybucji i wzrasta potencja³ ekonomiczny us³ug detalicznych. Nale¿y siê tak¿e spodziewaæ pojawienia siê nowych modeli uzyskiwania przychodów.
Nic dziwnego, ¿e mamy powody do optymizmu.
Wiemy oczywi¶cie, ¿e skuteczna transformacja oznacza tak¿e ró¿ne wyzwania. Jednak wspó³praca w tym obszarze jest ¼ród³em konkretnych rozwi±zañ, a nowe rozwi±zania rysuj± przed systemem produkcji i dystrybucji energii ¶wietlan± przysz³o¶æ.
O firmie Schneider Electric
Schneider Electric jest globalnym specjalist± w zarz±dzaniu energi± i automatyce. W 2015 roku firma zanotowa³a przychody w wysoko¶ci 26,6 mld euro i zatrudnia³a 170 tys. pracowników. Obs³uguje klientów w ponad 100 krajach, wspomagaj±c ich w zarz±dzaniu energi± i procesami w bezpieczny, niezawodny, efektywny i zrównowa¿ony sposób. Pocz±wszy od najprostszych prze³±czników po z³o¿one systemy operacyjne, nasze technologie, oprogramowanie oraz us³ugi udoskonalaj± zarz±dzanie przedsiêbiorstwami i automatyzacjê procesów. Nasze zintegrowane rozwi±zania zmieniaj± oblicze przemys³u i miast oraz wzbogacaj± nasze ¿ycie.